Vandaag was het niet zo vroeg opstaan voor onze stadstoer in Bandung dachten we. Toch was het de bedoeling om voor 7:45 uur te gaan ontbijten. Bij de stadswandeling door deze miljoenenstad hebben we nog vele koloniale gebouwen gezien uit de Nederlandse tijd.

Bandung (oude spelling: Bandoeng) is de hoofdstad van de provincie West-Java op het Indonesische eiland Java. Haar bijnaam is de bloemenstad (Kota Kembang). Bandung is de informele hoofdstad van de Soedanezen, die in West-Java de dominante bevolkingsgroep vormen. In de stad wordt naast het Indonesisch ook Soedanees gesproken.

De stad is gelegen op een hoogland, op circa 770 meter boven zeeniveau en heeft daardoor een aangenaam koel klimaat. Er wonen in de stad ongeveer 2,4 miljoen mensen (2010), de schattingen van de agglomeratie lopen uiteen van 4,7 miljoen tot 7,7 miljoen inwoners. Ten tijde van Nederlands-Indië waren er plannen om Bandung tot hoofdstad van deze kolonie te maken, maar door de Tweede Wereldoorlog en daaropvolgende Indonesische onafhankelijkheid is het hier nooit van gekomen.

Tweede Wereldoorlog

Nabij en in Bandung bevonden zich tijdens de Tweede Wereldoorlog twee grote Japanse interneringskampen. Tjimahi was een mannenkamp, gelegen aan de westkant van Bandung. Het fungeerde zowel als burger- als krijgsgevangenkamp. Het was oorspronkelijk een KNIL-legerkazerne en is tegenwoordig nog steeds een kazerne van het Indonesische leger. Het tweede kamp Tjihapit lag in het noordoosten van de stad. In de wijk Tjihapit werden vanaf november 1942 Europese vrouwen en kinderen geïnterneerd. Zij werden ondergebracht in woonhuizen met bijgebouwen, die omheind waren met bamboe-omheiningen of prikkeldraad. In augustus 1943 moesten de geïnterneerden ten westen van de Riouwstraat naar het wijkdeel ten oosten van de Riouwstraat verhuizen. Het westelijk wijkdeel werd ingericht als nieuw kamp. Dit kamp werd het Bloemenkamp genoemd, naar de straten met bloemennamen.

We hebben ook een bezoek gebracht aan een werkplaats waar een wat oudere man Wayanpoppen maakt. Deze man gebruikte hiervoor hout maar andere grondstoffen zoals koper zijn ook mogelijk. Een aantal mensen uit onze groep hebben zo'n pop gekocht.

Vervolgens gingen we een bezoek brengen aan een kampong. Het is een soort van krottenwijk. Wat me hierbij opviel was dat er twee bedelaars van deur tot deur gingen om te bedelen. Dit terwijl hier mensen wonen die zelf al niets bezitten.

Kampong is een woord in het Maleis voor een omheind erf, een verzameling woningen die zichtbaar door een omheining bij elkaar horen, een bij een horend stadsgedeelte (wijk), of een klein dorp. Grotere eenheden van bewoning (desa's) zijn opgesplitst in kampongs. Het woord is algemeen verspreid in Indonesië, maar komt ook voor in landen waar emigranten uit Nederlands-Indië of Indonesië zich gevestigd hebben. Zo kwam het merendeel van de Javanen die zich vanaf 1890 in Suriname vestigden als contractarbeiders in kampongs te wonen. Het woord is in Suriname nog altijd gangbaar voor groepen woningen in de districten, en dan met name op (voormalige) plantages.

Ook hebben we nog het Indonesische museum bezocht.

Aziatisch-Afrikaans museum

De Bandungconferentie of Aziatisch-Afrikaanse conferentie of Conferentie van Bandung was een conferentie die van 18 tot 24 april 1955 in Bandung plaatsvond, in Indonesië. Aziatische en Afrikaanse naties die kort ervoor onafhankelijk waren geworden namen aan deze conferentie deel, alsmede leiders van enkele nationalistische organisaties. Zij werd door Egypte, Indonesië, Birma, Sri Lanka, dat toen nog Ceylon heette, India en Pakistan georganiseerd. De eerste minister-president van onafhankelijk India, Jawaharlal Nehru, was een van de hoofdrolspelers. Doelen van de conferentie waren het stimuleren van economische en culturele samenwerking tussen Afrikaanse en Aziatische landen en weerstand bieden aan kolonialisme of neokolonialisme van de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie en andere naties.

Negenentwintig landen, die gezamenlijk meer dan de helft van de wereldbevolking vertegenwoordigden, stuurden afgezanten. Vietnam was zowel door Noord als door Zuid-Vietnam vertegenwoordigd. Enkele redenen voor de conferentie zouden zijn geweest:

• Dat de westerse landen te weinig overleg voerden in zaken die Azië aangaan, wat betreft de Koude Oorlog;
• Bezorgdheid over spanningen tussen China en de Verenigde Staten;
• Verlangen om een betere basis te leggen voor vredige relaties tussen China en henzelf en het Westen;
• Weerstand tegen kolonialisme, vooral tegen de Franse invloed in Noord-Afrika en de Franse koloniale regering in Algerije;
• Het verlangen van Indonesië zijn zaak sterk te maken in het debat met Nederland over het toenmalige Nederlands-Nieuw-Guinea.
• Soekarno wilde een sterk blok van 'derdewereldlanden' maken.

Een belangrijk onderdeel van het debat ging over de vraag, of het beleid van de Sovjet-Unie in Oost-Europa en Centraal-Azië op dezelfde manier benaderd moest worden als het westerse kolonialisme. Men bereikte er consensus over, dat kolonialisme in al zijn verschijningsvormen werd veroordeeld, wat inhield dat zowel de Sovjet-Unie als het Westen dit zich konden aantrekken. China speelde een belangrijke rol bij de conferentie en versterkte zijn relaties met andere Aziatische landen. Deze conferentie kreeg in 1961 een vervolg in Belgrado, waar de Beweging van Niet-Gebonden Landen werd opgericht.

Het gebouw waar de conferentie werd gehouden, de voormalige sociëteit Concordia, is een aan deze gebeurtenis gewijd museum geworden en in Gedung Merdeka omgedoopt, dat Vrijheidsgebouw betekent. De straat daarvoor die Grote Postweg heette, heet sindsdien Jalan Asia-Afrika: in het Nederlands Azië-Afrikaweg.

De heerlijke lunch hebben we in een heel mooi oud uitziend pand gehad. In het midden was een mooie vijver met een loopbrugje.

Na de stadswandeling was het mogelijk om uit te stappen in het centrum om terug te gaan naar het hotel. Ik en de meesten kozen er voor om nog te gaan shoppen in de stad.

's-avonds weer heerlijk gegeten en om negen uur naar bed want morgenvroeg is het om 5:15 uur opstaan voor de acht uur durende treinreis naar Yogyakarta.

Mijn hotelkamer.

Het uitzicht vanaf het restaurant en blik op zwembad op de bovenste verdieping.